Phần mềm là một lĩnh vực đặc thù đòi hỏi quy trình quản lý và giám sát hết sức khắt khe. Hiện nay trên thị trường, những quy trình và mô hình quản lý dự án phần mềm vẫn đang còn hạn chế. Hiểu được điều này, bài viết dưới đây sẽ chia sẻ một số quy trình và cách thực hiện chi tiết khi quản lý dự án phần mềm. 

2 mô hình quản lý dự án phần mềm phổ biến nhất hiện nay

Mô hình Agile 

Mô hình Agile ra đời nhằm khắc phục nhược điểm của những phương pháp quản lý dự án phần mềm truyền thống, với mục tiêu vừa tương tác vừa tích hợp để tạo ra sản phẩm tốt nhất và hiệu quả nhất. Mô hình Agile với phương pháp phát triển phần mềm linh hoạt, luôn hướng đến việc chuyển giao sản phẩm đến tay khách hàng càng sớm càng tốt. 

Mô hình Agile được sử dụng khá phổ biến trên thị trường

Ưu điểm: 

• Tính lặp lại 

Mỗi một dự án phần mềm, sẽ được thực hiện theo quy trình lặp đi lặp lại. Các phân đoạn này thường có khung thời gian từ khoảng 1 – 4 tuần.

Trong mỗi phân đoạn được giao, nhóm sẽ thực hiện đầy đủ và chính xác những công việc cần thiết theo vòng tuần hoàn như: lập kế hoạch triển khai dự án, phân tích yêu cầu của khách hàng, thiết kế, triển khai dự án, kiểm tra lại sản phẩm và cho ra được những mục nhỏ của sản phẩm. 

Mô hình quản lý dự án phần mềm Agile thường sẽ phân chia mục tiêu thành nhiều phần nhỏ dựa trên quá trình lập kế hoạch đơn giản và gọn nhẹ nhất có thể. Đặc biệt, mô hình Agile không thực hiện kế hoạch dài hạn.

Tính lặp lại trong mô hình quản lý Agile

• Tính thích ứng

Những người làm quản lý dự án phần mềm hoàn toàn không cần phải nắm thông tin ngay từ ban đầu, do những phân đoạn chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian tương đối ngắn, và việc lập kế hoạch cũng được thay đổi liên tục để phù hợp với từng thời điểm trong dự án. 

Do đó mô hình Agile phù hợp với những dự án chưa xác định được mục tiêu cuối cùng, vì việc này cũng không quá cần thiết trong giai đoạn ban đầu của dự án. 

• Tính thuận tiện

Việc chia nhỏ dự án cần làm ra từng phần nhỏ giúp cho đội ngũ có thể tiến hành kiểm tra theo từng phần một cách nhanh chóng. Những vấn đề cần sửa chữa cũng dễ dàng phát hiện và khắc phục. Từ đó giúp cho dự án được tiến hành một cách nhất quán và nhanh chóng hơn. 

Tính thuận tiện trong mô hình Agile

• Tính cải tiến 

Mô hình Agile luôn luôn khuyến khích đội ngũ nhân viên thường xuyên họp và trao đổi với khách hàng, để khách hàng cung cấp nhu cầu và phản hồi về tiến trình làm việc. Từ đó, nếu có phát sinh hay gặp vấn đề cần giải quyết cũng sẽ kịp thời và xử lý nhanh chóng hơn. 

Bên cạnh đó, cả khách hàng và người dùng cuối cùng đều có thể đóng góp ý kiến của mình và phản hồi một cách tích cực. Sản phẩm cuối cùng chắc chắn sẽ đạt được hiệu quả và đáp ứng các yêu cầu của khách hàng một cách tốt nhất. 

Nhược điểm 

• Khó để lên kế hoạch dự án

Vì dự án được chia nhỏ thành các phần khác nhau, và mỗi phần lại có sự bàn giao khác biệt giữa thời gian và nhu cầu. Vì vậy để hoàn thành một dự án, có thể sẽ mất thêm một khoảng thời gian ngắn để ổn định lại toàn bộ mọi thứ.

Phải mất một khoảng thời gian ngắn để ổn định mọi thứ

• Người thực hiện phải được hướng dẫn và đào tạo chi tiết 

Quản lý dự án phần mềm bằng phương pháp Agile phức tạp hơn rất nhiều so với phương pháp truyền thống, đòi hỏi những người thực hiện phải trải qua quá trình đào tạo mới có thể nắm được phương pháp một cách rõ ràng, rành mạch nhất. 

• Ít tài liệu 

Vì mô hình dự án Agile thay đổi theo nhiều giai đoạn khác nhau nên các tài liệu tham khảo cũng không được sử dụng nhiều. Chính vì vậy sẽ có chút khó khăn đối với những người mới bắt đầu vào dự án hoặc tham gia vào giai đoạn sau. 

Mô hình Gantt  

Gantt là một trong những mô hình được sử dụng phổ biến hiện nay. Tất cả những thông số và công tác quản lý đều được thể hiện trên biểu đồ, thông tin bao gồm các nhiệm vụ, tên người thực hiện, thời gian thực hiện, thứ tự các bước,…

Gantt là một trong số những mô hình được sử dụng phổ biến

Đây là một trong những mô hình cổ điển nhất được đưa vào sử dụng để quản lý dự án phần mềm. Tất cả những thông tin về số liệu, quy trình tiến độ dự án đều được thể hiện trên biểu đồ. Trong sơ đồ Gantt, các thông tin được biểu diễn trên trục tung bằng thanh nằm ngang, thời gian thực hiện tương ứng được thể hiện trên trục hoành. 

Ưu điểm 

Sơ đồ Gantt đơn giản nhưng là công cụ quan trọng trong việc quản trị và xác định được những gì cần phải làm, những công việc được thực hiện trước và sau theo đúng tiến độ. 

Công cụ Gantt thích hợp với những dự án đơn giản, ít công việc chồng chéo nhau. Cách thực hiện đơn giản dễ xây dựng và người đọc cũng dễ nhận biết được thông tin dự án. 

 Mô hình quản lý dự án phần mềm thích hợp với những dự án đơn giản

Nhược điểm

Nhược điểm của sơ đồ Gantt là khó kiểm soát được các mối quan hệ giữa các giai đoạn với nhau. Gantt thích hợp với những dự án có quy mô nhỏ không quá phức tạp. 

Quy trình quản lý dự án phần mềm gồm những bước nào?

Lập kế hoạch cho dự án phần mềm 

Khi bắt đầu lập kế hoạch cho dự án, người dùng sẽ dựa trên các thông tin đã có để lên nội dung chi tiết cho từng phạm vi công việc, điều chỉnh lại các hạng mục cho phù hợp với từng giai đoạn. Xác định rõ mục tiêu và phương án để xử lý một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất. 

Điều này sẽ giúp tiết kiệm thời gian trong việc thực hiện, phân chia và xử lý những khúc mắc liên quan đến nghĩa vụ của từng bộ phận.

Triển khai dự án 

Ở giai đoạn này, tất cả mọi người sẽ bắt đầu thực hiện nhiệm vụ theo bảng kế hoạch phân chia đã nêu sẵn. 

Tiến hành theo dõi sát sao từng khâu của dự án

Trong suốt quá trình triển khai, người quản lý của dự án sẽ theo dõi sát sao toàn bộ công việc và có sự điều chỉnh khi cần thiết. Người quản lý bắt buộc phải nắm được tất cả các bước và từng khâu của bộ phận thực hiện, để khi có xảy ra sai sót sẽ rà soát nhanh chóng xử lý và khắc phục kịp thời. 

Nghiệm thu dự án, bàn giao sản phẩm 

Sau khi hoàn thành, sẽ rà soát lại toàn bộ thông tin, kiểm tra chất lượng sản phẩm, so sánh với mục tiêu ban đầu để đánh giá mức độ thành công. Tất cả đều được hoàn thành thì sẽ tiến hành nghiệm thu dự án và bàn giao sản phẩm cho khách hàng. 

Qua bài viết này của Học viện Agile, chắc hẳn bạn đã nắm rõ được mô hình quản lý dự án phần mềm và những quy trình cần thực hiện. Nếu bạn đang tìm kiếm một hệ thống và quy trình quản lý tối ưu nhất thì bài viết này sẽ có ích cho bạn. 

* Xem thêm: Khóa học quản trị dự án Agile