Stakeholder là thuật ngữ được sử dụng khá nhiều hiện nay. Tuy nhiên, để hiểu tường tận về ý nghĩa của thuật ngữ ngày thì không phải ai cũng rõ. Vậy Stakeholder là gì? Tại sao trong dự án cần có Stakeholder và Stakeholder trong dự án theo mô hình Agile khác gì so với mô hình dự án thông thường? Hãy cùng Học viện Agile đi tìm hiếu nhé!
Stakeholder hay các bên liên quan là thuật ngữ để chỉ các cá nhân, một nhóm người hoặc một tổ chức có quan hệ mật thiết với doanh nghiệp, quan tâm đến hoạt động và sự thành công của dự án. Đây là những người có sự quan tâm và có khả năng chia sẻ về nguồn lực và họ có thể tác động đồng thời có thể chịu những tác động trực tiếp hoặc gián tiếp với doanh nghiệp như chiến lược, kế hoạch, hoạt động kinh doanh, chương trình,… Stakeholders cũng bao gồm các bên liên quan quan trọng có khả năng ảnh hưởng hoặc quyết định đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Vai trò của Stakeholder trong từng dự án là khác nhau bởi nó phụ thuộc vào chức danh, trách nhiệm của mỗi bên khi tham gia vào dự án. Sự tham gia tích cực của Stakeholder là rất quan trọng đối với sự thành công của mỗi dự án. Nếu không có sự hợp tác của Stakeholder thì dự án rất khó có thể hoạt động bền vững và phát triển.
Trong một dự án Scrum, nếu có sự hợp tác, đầu tư của Stakeholder sẽ có vai trò rất lớn trong việc giảm thiểu rủi ro, thời gian cũng như tiền bạc, và tỉ lệ thành công của dự án cũng cao hơn. Các Stakeholder trong các dự án theo mô hình Agile có thể làm việc trực tiếp với các thành viên trong nhóm Scrum, tham gia vào các phiên Sprint Review để đưa ra cái nhìn khách quan hơn, góp phần vào việc tạo ra một sản phẩm thực sự phù hợp với người dùng.
Theo như định nghĩa chung trên, ta có thể phần nào hiểu được Stakeholder là ai, tuy nhiên trong từng mô hình quản lý dự án khác nhau thì lại có những định nghĩa cụ thể rất khác nhau.
Trong các dự án theo mô hình Agile, đặc biệt là áp dụng theo phương pháp Scrum, định nghĩa về Stakeholder sẽ có những thay đổi đáng kể. Về mặt hình thức thì trong Scrum chỉ công nhận 3 vai trò: Nhà Phát triển, Scrum Master và Product Owner. Tuy nhiên trong Scrum thì Stakeholder đóng vai trò là những người hoặc tổ chức có kiến thức về sản phẩm, khách hàng và Stakeholder sẽ thường xuyên giao tiếp với Product Owner, Scrum Master hay Nhà Phát triển để cung cấp cho họ thông tin đầu vào và những yêu cầu về dự án.
Có thể nói, Stakeholder chính là lý do mà sản phẩm được tạo ra. Bởi khi đó, nhóm Scrum chính là người sẽ hiện thực hóa những mong muốn và yêu cầu từ phía Stakeholder. Tuy nhiên những mong muốn và yêu cầu của Stakeholder không phải lúc nào cũng rõ ràng, và đôi khi họ cũng không thực sự biết chính xác mình muốn gì, vì vậy cần phải có nhiều cuộc họp để xác định sự hiểu biết rõ ràng giữa Stakeholder và nhóm Scrum. Thông thường, Stakeholder sẽ tham gia vào các buổi Sprint Review và họ có ảnh hưởng xuyên suốt quá trình phát triển của dự án.
Một dự án theo mô hình Agile thì Stakeholder thường sẽ là khách hàng, người dùng hoặc nhà tài trợ.
Là cá nhân hoặc tổ chức chịu trách nhiệm trả tiền để sử dụng các sản phẩm và dịch vụ của dự án. Tùy thuộc vào từng dự án mà khách hàng ở đây có thể có cả khách hàng nội bộ (tức là trong cùng một tổ chức như CEO, CIO,…) hoặc khách hàng bên ngoài (tức là bên ngoài tổ chức).
Cá nhân hoặc tổ chức sử dụng trực tiếp các sản phẩm và dịch vụ của dự án. Giống như khách hàng, đối với bất kỳ tổ chức nào, có thể có cả người dùng bên trong và bên ngoài. Tùy thuộc vào từng dự án mà khách hàng và người dùng có thể giống nhau.
Một cá nhân hoặc tổ chức cung cấp nguồn lực, hỗ trợ tài chính và sự hỗ trợ cho dự án. Nhà tài trợ sẽ ủy quyền cho dự án bằng cách ký vào bản điều lệ dự án.
Ngoài ra, các Stakeholder cần đảm bảo có kiến thức phát triển sản phẩm theo mô hình Agile. Bởi một dự án theo mô hình Agile sẽ có những đặc điểm rất khác so với dự án phát triển theo mô hình truyền thống, các Stakeholder cần hiểu được cách mà dự án theo Agile được quản lý hay tiến độ dự án, phương pháp thực hiện trong từng giai đoạn để đảm bảo thành công. Nếu với những mô hình truyền thống, Stakeholder có thể sẽ chỉ nhìn thấy sản phẩm khi hoàn thành cả dự án, thì theo phương pháp Scrum, sau mỗi Sprint, các stakeholder đều có thể nắm rõ được tiến độ của sản phẩm và có thể đưa thêm thông tin để điều chỉnh tính năng sản phẩm một cách linh hoạt sao cho phù hợp với người dùng cuối cùng và mong muốn của mình nhất. Đây là đặc điểm khá nổi bật của các dự án theo phương pháp Scrum và giúp tăng tỉ lệ thành công của dự án lên đáng kể.
Vị trí của Stakeholder trong mô hình quản lý dự án Agile
Để giúp các Stakeholder kiểm soát tiến độ, chi phí và tăng khả năng thích ứng với thay đổi hiệu quả, Học viện Agile đã xây dựng khóa học Quản trị dự án Agile với AI cùng sự dẫn dắt của các giảng viên giàu kinh nghiệm.
Khóa học này được xây dựng dựa trên khung kiến thức PMI-ACP của Project Management Institute, Scrum Framework trong quản trị dự án, đồng thời cập nhật các Chatbot AI phổ biến nhất hiện nay trong quản lý dự án như: ChatGPT, Claude, Perplexity, giúp cung cấp kiến thức về quản trị dự án theo Agile một cách bài bản, hệ thống, cùng với đó là các phương pháp và công cụ thực hành giúp tối ưu quy trình và gia tăng hiệu suất với AI, kiểm soát tiến độ và đạt hiệu quả kinh doanh cao hơn.
Khóa học được thiết kế dành cho
Khóa học sẽ giúp bạn:
Tóm lại Stakeholder tức là những bên liên quan và có ảnh hưởng và tầm quan trọng rất lớn. Hy vọng với những thông tin mà Học viện Agile chia sẻ có thể giúp các bạn định nghĩa được Stakeholder là gì và công việc của họ trong dự án.
Bài viết liên quan:
